THUYẾT TOÀN TRỊ XÔ VIẾT
Nhóm 2
Lịch sử hình thành và phát triển
Thuyết toàn trị Xô Viết được hình thành và phát triển ở Liên Xô trong thời kỳ Xô Viết. Thuyết này cho rằng truyền thông là một công cụ của Đảng Cộng sản để giáo dục và kiểm soát công chúng. Thuyết toàn trị Xô Viết bắt nguồn từ quan điểm của Đảng Cộng sản Liên Xô, cho rằng truyền thông cần được sử dụng để truyền bá tư tưởng cộng sản và để kiểm soát suy nghĩ và hành vi của công chúng.
Nền tảng lý luận
Hệ thống quan điểm của Marx- Lenin- Stalin:
Nhấn mạnh vai trò của nhà nước trong việc kiểm soát và định hướng xã hội
Coi trọng sự tập trung dân chủ trong Đảng Cộng sản, yêu cầu sự thống nhất và kỷ luật
Thực hiện kiểm duyệt thông tin chặt chẽ, sử dụng truyền thông để củng cố quyền lực của nhà nước
Triết học Hegel:
Nhà nước là hiện thân của ý thức hệ, là “sự hiện thân của lý tưởng trên trái đất”. → nhà nước Xô Viết kiểm soát truyền thông, coi đây là cách để đảm bảo sự thống nhất và tiến bộ xã hội.
Tư tưởng của người Nga TK XIX
Alexander Herzen (1812-1870): phê phán sự độc tài của chế độ tư bản tại Nga; đề xuất các ý tưởng về tự do cá nhân
Mikhail Bakunin (1814-1876): phê phán cả chế độ tư bản và chế độ toàn trị, cho rằng cả hai đều làm cản trở tự do và phát triển của cá nhân
Mục đích và quyền sử dụng
Mục đính chính:
Kiểm soát thông tin: Đây là mục đích quan trọng nhất của việc sử dụng phương tiện truyền thông trong hệ thống toàn trị Xô Viết. Đảng Cộng sản Liên Xô (CPSU) nắm độc quyền kiểm soát tất cả các phương tiện truyền thông, sử dụng chúng để kiểm soát dòng chảy thông tin đến người dân. Mọi thông tin được công bố đều phải được CPSU chấp thuận và kiểm duyệt. Bất kỳ thông tin nào trái với đường lối chính thức của đảng đều bị đàn áp.
Tuyên truyền ý thức hệ: Truyền thông được sử dụng để tuyên truyền cho ý thức hệ cộng sản, giáo dục người dân về các nguyên tắc của chủ nghĩa Marx-Lênin và củng cố niềm tin vào CPSU. Các phương tiện truyền thông liên tục ca ngợi những thành tựu của Liên Xô và che đậy những thất bại.
Động viên người dân: Truyền thông được sử dụng để động viên người dân tham gia vào các hoạt động lao động, sản xuất và xây dựng xã hội chủ nghĩa. Các phương tiện truyền thông thường xuyên đăng tải những câu chuyện về những anh hùng lao động và kêu gọi người dân noi gương họ.
Củng cố sự đoàn kết: Truyền thông được sử dụng để tạo ra hình ảnh thống nhất và đoàn kết trong xã hội Xô Viết. Các phương tiện truyền thông thường xuyên nhấn mạnh vào những điểm chung của người dân Liên Xô và che đậy những mâu thuẫn và bất đồng.
Người có quyền sử dụng: Các thành viên trung thành và chính thống của Đảng
Thứ nhất là Đảng Cộng sản Liên Xô: CPSU nắm quyền kiểm soát tất cả các phương tiện truyền thông thông qua các cơ quan như Ban Tuyên truyền và Ủy ban An ninh Quốc gia. Các cơ quan này chịu trách nhiệm giám sát nội dung của các phương tiện truyền thông và đảm bảo rằng chúng tuân theo đường lối chính thức của đảng.
Thứ hai là Chính phủ: Các cơ quan chính phủ sử dụng truyền thông để thông báo về các chính sách và hoạt động của mình. Tuy nhiên, chính phủ phải tuân theo sự lãnh đạo của CPSU và không được phép đi ngược lại đường lối của đảng.
Thứ ba, Các tổ chức xã hội: Các tổ chức xã hội như Komsomol (Liên đoàn Thanh niên Cộng sản) và các tổ chức công đoàn cũng sử dụng truyền thông để tuyên truyền cho các mục tiêu của mình. Các tổ chức này phải hoạt động dưới sự lãnh đạo của CPSU và không được phép hoạt động độc lập
Các tổ chức này sử dụng các phương tiện truyền thông chính là: báo in, phát thanh, truyền hình và các tác phẩm nghệ thuật ( âm nhạc, tranh ảnh, phim tài liệu…)
Chủ sở hữu và điểm đặc trưng
Chủ sở hữu:
Tất cả các phương tiện truyền thông, bao gồm báo chí, radio, truyền hình, và xuất bản, đều là tài sản của nhà nước và được sử dụng để truyền đạt thông điệp và quan điểm chính trị của đảng Cộng sản.
Điểm đặc trưng:
Thuộc quyền sở hữu của nhà nước và truyền thông được kiểm soát chặt chẽ bởi nhà nước, tồn tại như 1 công cụ của nhà nước
Phương pháp quản lý PTTT và Những điều cấm kỵ
PP quản lý: Giám sát và can thiệp chính trị hoặc kinh tế của chính phủ. Cơ quan truyền thông hoàn toàn vận hành theo chỉ thị đường lối của Đảng.
Người biên tập được Đảng bổ nhiệm, và ứng cử viên đó phải tin cậy về mặt chính trị với Đảng
Đảng đưa ra đường lối tuyên truyền, định hướng vấn đề nào nên đưa lên báo, và đưa theo chiều hướng nào.
Đánh giá và phê bình tờ báo
Truyền thông đại chúng được chỉ đạo vận hành đồng bộ cùng các hệ thống khác của chính quyền. Ở xã hội toàn trị Xô Viết, thông điệp chỉ thị của chính quyền sẽ được phát đi qua radio, truyền hình, báo chí, trong các cuộc họp tổ dân phố, hệ thống công đoàn, các loại giấy tờ bản tin… Tất cả các công cụ truyền thông đều đồng loạt phát đi thông điệp chỉ thị từ trung ương
Những điều cấm kỵ: Phê bình các mục tiêu của đảng vì đây là là xa rời khỏi chiến lược.
Phê bình nhà nước hoặc lãnh đạo: Bất kỳ lời chỉ trích nào đối với chính phủ hoặc các nhà lãnh đạo đều bị cấm.
Thảo luận về các vấn đề nhạy cảm: Các chủ đề như tôn giáo, tự do ngôn luận, và bất đồng chính kiến thường bị coi là nhạy cảm và không được phép thảo luận.
Tiếp cận thông tin từ bên ngoài: Việc tiếp cận thông tin từ các nguồn bên ngoài Liên Xô bị hạn chế.
Trong thời kỳ hiện đại, thuyết toàn trị Xô Viết không còn được áp dụng theo cách truyền thống như trước đây. Tuy nhiên, một số nguyên tắc và phương pháp từ thuyết toàn trị vẫn có thể thấy được ứng dụng trong các chiến lược truyền thông quốc tế của một số quốc gia hoặc tổ chức có hệ thống tư tưởng tương tự
